Statutory Instruments made by the National Assembly for Wales

(a) person ("person A") yn meddiannu llety i fyw mewn adeilad neu ran o adeilad; a

(b) mae person arall ("person B") ac unrhyw aelod o deulu person B sy'n byw gyda person B yn meddiannu llety i fyw yn yr un adeilad neu'r un rhan ohono,

dim ond os mai'r amgylchiadau a ddisgrifir ym mharagraff (2) yw eu hamgylchiadau y mae'r personau hynny i'w hystyried fel petaent yn ffurfio aelwyd unigol.

    (2) Yr amgylchiadau yw—

(a) mae person A yn gwneud gwaith neu'n cyflawni gwasanaeth o natur ddomestig yn unig i berson B neu i aelod o'r fath o deulu person B;

(b) mae llety byw person A yn cael ei gyflenwi gan berson B neu aelod o'r fath o deulu person B fel rhan o'r gydnabyddiaeth am wneud y gwaith neu am gyflawni'r gwasanaeth; ac

(c) nid yw person A yn talu unrhyw rent na chydnabyddiaeth arall o ran y llety byw (heblaw gwneud y gwaith neu gyflawni'r gwasanaeth).

    (3) Mae gwaith a wneir fel arfer neu wasanaeth a gyflawnir fel arfer gan unrhyw un o'r rhai a ganlyn i gael ei ystyried yn waith neu'n wasanaeth o natur ddomestig at ddibenion paragraff (2)(a)—

(a) au pair;

(b) mamaeth;

(c) nyrs;

(ch) gofalwr;

(d) dysgodres;

(dd) gwas, gan gynnwys morwyn, bwtler, cogydd neu lanhawr;

(e) gyrrwr;

(f) garddwr;

(ff) ysgrifenydd; neu

(g) cynorthwywr personol.

" Rhaid i chi roi gwybod yn ysgrifenedig i bersonau penodol eich bod wedi gwneud y cais hwn neu roi copi ohono iddynt. Y personau y mae'n angenrheidiol iddynt wybod amdano yw—
     Unrhyw forgeisai ar yr eiddo sydd i'w drwyddedu

     Unrhyw berchennog ar y tir y mae'r cais yn ymwneud ag ef (os nad chi yw hwnnw) h.y. y rhydd-ddeiliad ac unrhyw brif brydleswyr y gwyddoch amdanynt

     Unrhyw berson arall sy'n denant neu'n ddeiliad prydles hir ar yr eiddo neu ar unrhyw ran ohono (gan gynnwys unrhyw fflat) y gwyddoch amdano ag eithrio tenant statudol neu denant arall sydd â'i brydles neu ei denantiaeth am lai na thair blynedd (gan gynnwys tenantiaeth cyfnod)

     Deiliad arfaethedig y drwydded (os nad chi yw hwnnw)

     Yr asiant rheoli arfaethedig (os oes un) (os nad chi yw hwnnw)

     Unrhyw berson nad yw wedi cytuno i ymrwymo i unrhyw amodau mewn trwydded os rhoddir un.


Rhaid i chi ddweud wrth bob un o'r personau hyn—
     Eich enw, eich cyfeiriad, eich Rhif ffôn a'ch cyfeiriad e-bost neu'ch Rhif ffacs (os oes gennych un)

     Enw, cyfeiriad, Rhif ffôn a chyfeiriad e-bost neu rif ffacs (os oes un) deiliad arfaethedig y drwydded (os nad chi fydd hwnnw)

     P'un ai cais am drwydded HMO o dan Ran 2 yntau cais am drwydded tŷ o dan Ran 3 o Ddeddf Tai 2004 yw hwn

     Cyfeiriad yr eiddo y mae'r cais yn ymwneud ag ef

     Enw a chyfeiriad yr awdurdod tai lleol y bydd y cais yn cael ei wneud iddo

     Y dyddiad y cyflwynir y cais arno.".

     2. —(1) Yr wybodaeth y cyfeirir ati yn rheoliad 7(2)(a) yw—

(a) enw, cyfeiriad, Rhif ffôn a chyfeiriad e-bost—


(i) y ceisydd;

(ii) deiliad arfaethedig y drwydded;

(iii) y person sy'n rheoli'r HMO neu'r tŷ;

(iv) y person sydd â rheolaeth o'r HMO neu'r tŷ; a

(v) unrhyw berson sydd wedi cytuno i ymrwymo i amod a geir yn y drwydded;



(b) cyfeiriad yr HMO neu'r tŷ y gwneir y cais amdano;

(c) brasamcan o gyfnod gwreiddiol adeiladu'r HMO neu'r tŷ (gan ddefnyddio'r categorïau cyn 1919, 1919-45, 1945-64, 1965-80 ac ar ôl 1980);

(ch) math yr HMO neu'r tŷ y gwneir y cais amdano, gan gyfeirio at un o'r categorïau a ganlyn—



(i) tŷ mewn meddiannaeth unigol;

(ii) tŷ mewn amlfeddiannaeth;

(iii) fflat mewn meddiannaeth unigol;

(iv) fflat mewn amlfeddiannaeth;

(v) tŷ a droswyd yn fflatiau hunangynhaliol ac nad yw'n cynnwys dim ond fflatiau o'r fath;

(vi) bloc o fflatiau a adeiladwyd yn bwrpasol; neu

(vii) arall;



(d) manylion HMOs eraill neu dai eraill sydd wedi eu trwyddedu o dan Ran 2 neu 3 o'r Ddeddf y mae deiliad arfaethedig y drwydded yn dal trwydded iddynt p'un ai a ydynt yn ardal yr awdurdod tai lleol y gwneir y cais iddo neu yn ardal unrhyw awdurdod tai lleol arall;

(dd) yr wybodaeth a ganlyn ynglŷn â'r HMO neu'r tŷ y gwneir y cais amdano—



(i) nifer y lloriau sy'n ffurfio'r HMO neu'r tŷ ac ar ba lefelau y mae'r lloriau hynny;

(ii) nifer yr unedau gosod ar wahân;

(iii) nifer yr ystafelloedd preswyliadwy (ac eithrio ceginau);

(iv) nifer yr ystafelloedd ymolchi a'r ystafelloedd cawod;

(v) nifer y toiledau a'r basynau ymolchi;

(vi) nifer y ceginau;

(vii) nifer y sinciau;

(viii) nifer yr aelwydydd sy'n meddiannu'r HMO neu'r tŷ;

(ix) nifer y bobl sy'n meddiannu'r HMO neu'r tŷ;

(x) manylion ynglŷn â'r offer diogelu rhag tân, gan gynnwys nifer a lleoliadau larymau tân;

(xi) manylion ynglŷn â llwybrau dianc rhag tân a hyfforddiant arall diogelu rhag tân a roddir i feddiannwyr;

(xii) datganiad bod y dodrefn a ddarperir o dan delerau unrhyw denantiaeth neu drwydded yn yr HMO neu'r tŷ yn cydymffurfio ag unrhyw ofynion diogelwch a geir mewn unrhyw ddeddfiad; ac

(xiii) datganiad bod unrhyw offer nwy yn yr HMO neu'r tŷ yn cydymffurfio ag unrhyw ofynion diogelwch a geir mewn unrhyw ddeddfiad.

     3. —(1) Yr wybodaeth a grybwyllir yn rheoliad 7(2)(b) yw—

(a) os oes pedwar neu lai o feddiannwyr yn rhannu'r cyfleusterau hynny mae'n rhaid bod yno o leiaf un ystafell ymolchi gyda bath sefydlog neu gawod a thoiled (a all fod wedi ei leoli yn yr ystafell ymolchi);

(b) os oes pump neu fwy o feddiannwyr yn rhannu'r cyfleusterau hynny mae'n rhaid bod yno—


(i) un toiled ar wahân gyda basyn golchi dwylo gyda chefnfwrdd priodol ar gyfer pob pum meddiannydd sy'n rhannu; a

(ii) o leiaf un ystafell ymolchi (a gaiff gynnwys toiled) sydd â bath sefydlog neu gawod ar gyfer pob pum meddiannydd sy'n rhannu.

    (2) Rhaid i bob bath, cawod a basynau golchi dwylo mewn HMO fod wedi ei gyfarparu â thapiau sy'n darparu cyflenwad digonol o ddŵr oer a dŵr poeth yn barhaus.

    (3) Rhaid i bob ystafell ymolchi mewn HMO fod wedi ei chynhesu a'i hawyru yn ddigonol.

    (4) Rhaid i bob ystafell ymolchi a thoiled mewn HMO fod o faint a dyluniad addas.

    (5) Rhaid i bob bath, toiled a basyn golchi dwylo mewn HMO fod yn addas at y diben.

    (6) Rhaid i bob ystafell ymolchi a thoiled mewn HMO fod wedi ei leoli'n addas yn y llety i fyw yn yr HMO neu mewn perthynas ag ef.

(a) mae'n rhaid bod yna gegin, mewn lleoliad addas mewn perthynas â'r llety i fyw, a bod ei dyluniad, ei maint a'r offer sydd ynddi yn gyfryw â'u bod yn ddigonol i alluogi'r rheini sy'n rhannu'r cyfleusterau i storio, i baratoi ac i goginio bwyd;

(b) mae'n rhaid i'r offer a ganlyn fod yn y gegin, a rhaid iddo fod yn addas at y diben a rhaid bod digon ohono ar gyfer nifer y rhai sy'n rhannu'r cyfleusterau—


(i) sinciau â byrddau traenio;

(ii) cyflenwad digonol o ddŵr oer a dŵr poeth parhaus i bob sinc a gyflenwir;

(iii) gosodiadau neu offer ar gyfer coginio bwyd;

(iv) socedi trydan;

(v) arwynebeddau gwaith ar gyfer paratoi bwyd;

(vi) cypyrddau ar gyfer storio bwyd neu daclau cegin neu daclau coginio;

(vii) oergelloedd gydag adran rewi ddigonol (neu, os nad yw'r adran rewi yn ddigonol, digon o rewgelloedd ar wahân);

(viii) cyfleusterau priodol i gael gwared â gwastraff; a

(ix) ffaniau echdynnu priodol, blancedi diffodd tân a drysau rhag tân.

Unedau o lefydd i fyw lle nad yw'r amwynderau sylfaenol yn cael eu rhannu

     4. —(1) Pan fo uned o le i fyw yn cynnwys cyfleusterau cegin at ddefnydd aelwyd unigol yn unig, ac nad oes unrhyw gyfleusterau cegin eraill ar gael i'r aelwyd honno, mae'n rhaid darparu yn yr uned honno—

(a) teclynnau ac offer digonol ar gyfer coginio bwyd;

(b) sinc ag iddi gyflenwad digonol o ddŵr oer a dŵr poeth parhaus;

(c) arwynebeddau gwaith ar gyfer paratoi bwyd;

(ch) digon o socedi trydan;

(d) cwpwrdd i storio taclau cegin a llestri; ac

(dd) oergell.

    (2) Os nad oes yna gyfleusterau ymolchi digonol sy'n cael eu rhannu yn cael eu darparu mewn uned o lety i fyw fel a ddisgrifir ym mharagraff 2, rhaid darparu ystafell wedi'i dylunio a'i hawyru'n ddigonol gyda thoiled a bath neu gawod sefydlog sy'n cyflenwi digon o ddŵr oer a dŵr poeth parhaus at ddefnydd meddiannwyr yr uned honno'n unig naill ai—

(a) o fewn y llety i fyw; neu

(b) yn rhesymol o agos i'r llety i fyw.

Cyfleusterau rhagofalon tân

     5. Rhaid darparu cyfleusterau ac offer rhagofalon tân priodol o'r math, o'r nifer ac yn y lleoliadau lle'r ystyrir bod eu hangen.

pennu'r amgylchiadau pan fo personau i gael eu hystyried yn ffurfio aelwyd unigol at ddibenion penderfynu a yw adeilad yn HMO o fewn unrhyw un o'r disgrifiadau yn adran 254 o'r Ddeddf (rheoliadau 3 a 4);

darparu bod gweithwyr mudol, gweithwyr tymhorol a cheiswyr lloches i gael eu trin fel petaent yn meddiannu mangre benodol fel eu hunig breswylfa neu eu prif breswylfa (rheoliad 5);

pennu disgrifiad o adeiladau nad ydynt yn HMOs at ddibenion y Ddeddf (ac eithrio Rhan 1) (rheoliad 6 ac Atodlen 1);

gwneud darpariaeth ynglŷn â cheisiadau am drwyddedau o dan Ran 2 neu 3 o'r Ddeddf, gan gynnwys yr wybodaeth y mae'n rhaid ei rhoi gyda chais (rheoliad 7 ac Atodlen 2);

pennu'r safonau sydd i'w cymhwyso wrth benderfynu ar addasrwydd tŷ ar gyfer amlfeddiannaeth i'w drwyddedu o dan Ran 2 o'r Ddeddf (rheoliad 8 ac Atodlen 3);

pennu'r dull y mae'n rhaid i ddynodiadau o ardaloedd o dan Ran 2 neu 3 o'r Ddeddf, a dirymiadau o ddynodiadau o'r fath, gael eu cyhoeddi (rheoliadau 9 a 10); ac yn

pennu'r wybodaeth y mae'n rhaid ei chynnwys yn y cofrestrau sy'n cael eu dal gan awdurdodau tai lleol o drwyddedau a roddir o dan Adran 2 neu 3, ac o hysbysiadau eithrio dros dro sy'n eithrio tŷ rhag drwyddedaeth, ac o orchmynion rheolaeth (rheoliadau 11, 12 a 13).